ТЕРРОРИЗМ ЖӘНЕ САЯСИ ЭКСТРЕМИЗМ ПРОБЛЕМАСЫ
Халықаралық қауіпсіздіктің негізгі аспектілері мен деңгейлері. «қауіпсіздік» түсінігінің мәні. Халықаралық терроризм мен қауіпсіздік мәселесі. Террология ғылыми тәртіп ретінде. Тәртіпті зерттеу обьектісінің, пәнінің қалыптасуы. Тәртіптің құрылымы. Тәртіптің әдісі мен әдістемесі. Халықаралық қауіпсіздіктің теориясының эволюциясы: дәстүрлі және қазіргі заманғы келісімдері. Террориз мәселелерін зерттеудегі негізгі мектептер мен бағыттар.
Егер біз терроризімнің өткір де ауыр,жауыздық мәселелерін танып білсек, егер осы құбылысқа маңызды сұрақтарды үйлестіру келісімі қалса (саяси, заңды, әлеуметтік, әскери және басқа бағытта), ерекше өзектілікті терроризімді ғылыми зерттеу мен терроризіммен күресудегі ғылыми негізделген жүйені өңдеу, не жаңа аралық тәртіпті және терроризімнің құрама ғылымындағы мақсатты білімді алға қояды.
Террология өзінің мәні мен мазмұны бойынша терроризімнің ерекше әлеуметтік фенонемі ретіндегі ғылым болып табылады, терроризімнің себебі мен мақсаты, құрылымы, бір жақтылығы, мәні, терроризімнің эскалаторлық құрылысы, және оның жеке көрсетулері мен берілген осы құбылыс пен күресу жүйесі. Егер шынайы әрі мақсатты қарастырсақ, ғылыми негізбен негізделген шолумен терроризіммен күрессек, немесе осы құбылыстағы бастамасын тану және оның бөлек актілерін, біз берілген құбылыстың заңдылықтарын тануымыз керек, оның обьективтік мінезін зерттеуіміз керек. Бұған тек дербес междисциплинарлы ғылым қабілетті. Тиісті ғылыми тәртіпті және оның өңделгендігін жүзеге асыруды құру адамзаттың нығаюы мен тірі қалу сұрағы болып табылады.
Терроризм – «латын тілінен terror (террор) Қорқыту, өлім жазасына берумен үркіту, өлтіру және барлық сұмдық қаталдықтар» /1/.
Терроризм – жарылыс істеу, өртеу не басқа әрекеттер, адамдардың апатына қауіп-қатер жасайтын, мүлікке зиян келтіру жасау немесе басқа қоғамдық қатерлердің болу ақыры, егер бұл әрекеттер қоғамдық қауіпсіздікті бұзуға мақсатталған болса, халықты қорқыту не басқарушы органдар шешіміне әсері, және де нұсқалған әрекеттерді сол мақсаттарда қауіп-қатер істеу.
Терроризм теориясы жалпы мәселе болып табылады, себебі ол ешбір террорист дұшпансыз әр бір адамды өзінің құрбаны ете алады.
Терроризімнің құралы ретінде қарсы жауға арналған психологиялық артықшылық болып табылады, ол: не, қайда, қашан, не үшін кезекті соққы болатының білмейді.
Терроризм – ол оның ұзақ мезімді болашағына есептелген және оның іске асыруына глобальді қарқындалған жүйке соғысы. Терроризм, «өркениеттендірілген» соғыс ретінде, шайқас алаңында жеңбейді,ол адамның ішкі психика дүниесінде жеңеді. Адамның немесе үлкен адамдар тобының мінез-құлқын өзгерті үшін оларды өлтіріп, жарақаттау міндетті емес, тек олардың саналарының құрылымы мен күйін өзгерту керек.
«Террориз себептері:
Терроризм себептерін басынан үш аспектіден қарастыруға болады.
- Транснациональді қылмыстардың себептері – экономикалық, әлеуметтік, саяси және басқа да тәртіптер (билікке таласу, меншікке, нарық өтімінде, әсер ету ортасының шегі, әлеуметтік теңсіздік, информациялық қайта өңдіру, бақылауға алынбаған ресурс өзгерістері);
- Терроризм себептері – (экстремизм, негізгі саяси, идеологиялық, діни және басқа көзқарастар т.б.);
- Терроризмнің өршуі не бөлек террористік топтық актілердің (террористік ұйымдардың қалыптасуы, олардың жоғарғы әскери және басқа потенциалдары) себептері.»/2/
Терроризм – соғыстың өте белсенді және экономикалық хабарлары: ел-тұрғындарына қарсы максималды тұрақсыз қалпына минималды әскери шығындалады. Тұрақсыздық мақсатына жау елдің басшылығының ауысуы, жау елдің саяси бағытының ауысуы, жау елдің қорын өз қызығушылықтарында қолдану.
Бізге әліде болса діни сауаттылық жетіспейді. Сондықтан да қазіргі таңда көптеген жастарымыз әртүрлі дінге кетіп қалып жатыр. Біз ойлаймыз ең алдымен көптеген сауатты имамдардан ақыл кеңес алу керек .
Пайдаланған әдебиеттер
- http://topreferat.net/load/aza_sha_referattar/politologija/terrorizm_zh_ne_sajasi_ehkstremizm/37-1-0-213
- Діни экстремизм мен терроризм: мәні және Қазақстанға ықпалы, 2005 жылы, Алматы қаласы, «Б. о. ж.» баспасы, А. А. Амреева.
Құрастырғандар: Намаз Д., Нұрғали А.
